چشمه علی که در گویش محلی به آن «چشملی» گفته میشود یک از مناطق گردشگری، باستانی و دیدنی شهر ری محسوب میشود. این تفرجگاه در جنوب تهران و شمال ری واقع شده است و زیرمجموعه منطقه ۲۰ شهرداری تهران قلمداد میشود. این چشمه همسایههای تاریخی زیادی دارد از جمله ابن بابویه، برج طغرل، باروی ری و دژ رشکان. آب چشمه علی از میان کوهی صخرهای خارج میشود و به سمت جنوب و جنوب شرق جاری میگردد. «سورین» نام باستانی این چشمه بوده است. گمان میرود سورین نام دودمانی در دوره اشکانی و ساسانی میباشد که بعدها به نام امام اول شیعیان، «چشمه علی» نام گرفت.
طبق اسناد تاریخی گفته شده است که قدمت چشمه علی به ۸۰۰۰ سال پیش باز میگردد. در قدیم الایام، فرش فروشها و مردم تهران، قالیها و قالیچههای خود را برای ایجاد درخشندگی بیشتر، در این آب شستشو میدادهاند.
در سالهای ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۵ هجری شمسی، تپه کنار چشمه علی توسط گروه اریک اشمیت مورد کاوش قرار گرفت و آثاری مربوط به آغاز هزاره چهارم، دورههای اسلامی، اشکانی بدست آمد. اکنون بخشی از این آثار در موزههای آمریکا و بخش دیگر در موزه ایران باستان نگهداری میشود. با درگذشت اریک اشمیت، پژوهشها در سال ۱۳۷۷ هجری شمسی توسط گروهی از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، دانشگاه تهران و دانشگاه برادفورد دوباره از سر گرفته شد و نشانههای فرهنگی از هزارههای ششم، پنجم و آغازین چهارم بدست آمد. در مرداد ماه سال ۱۳۹۶، به دلیل ساخت خط شش متروی تهران متاسفانه آب این چشمه به صورت کامل خشک شد.
حتما بخوانید :اجاره آپارتمان مبله در تهران
چشمه علی در واژه نامه دهخدا:
در واژه نامه دهخدا در توصیف چشمه علی آمده این گونه آمده است: «چشمهای است در شمال شهر کهن ری که آبش از زیر سنگ خارایی بیرون شده به سوی جنوب روان میشود و بنابر پژوهشها و دانستههای نگارنده دژ ری بندی که خلیفه مهدی عباسی بنا نمود بالای همین چشمه و روی تخته سنگ بوده چنان که اکنون نشانههای آن مانده و نمودار است همچنین گمان میرود که دژ تبرک همین قلعه ری بندی باشد و دیگران آن را به این نام نامور ساخته باشند و چون در زبان فارسی تبر به چم کوه است چنانکه تبرستان به چم کوهستان میباشد و تبرک با کاف که در فارسی نشانه کوچکی است به چم کوه کوچک است و این دژ بر روی کوه کوچک بنا شده گمان است گروهی از تاریخ نویسان از این روی این دژ را «تبرک» نامیدهاند. چندی گویند منوچهر این دژ را بنا کرده و برخی دژ تبرک را زبیدیه نوشتهاند. به هر روی چشمه علی ری در گذشته آب زیادی داشته چنان که آثار آن در سنگها برجا مانده است، ولی قناتهایی که در بالای آن کندهاند، آب آن را به اندازهای کم کرده که در موسم پاییز یک سنگ و نیم آب دارد».
فتح علی شاه قاجار که بیشتر به چشمه علی به گشتن میرفت در سال ۱۲۴۸ هجری قمری دستور داد که در بالای چشمه علی سنگ نگاره ساسانی را همواره کرده و به جای آن نگاره خود را با گروهی از درباریان کنده کاری کنند و چند چامه در دور آن نگاشته شده که از تاریخ این کار خبر میدهد و چون همه نقشها و چامه ها را در یک پهنه نمایاندن خالی از کاستی نبود ناچار در دو پهنه دیگر چهرهها را آشکار ساخته و نام چهرهها و سنگ نگاره چامه ها را آن چه مانده مینگاریم تا بر خوانندگان آشکار باشد. ابن حوقل نام چشمه علی را سوربنی نوشته است. گور ابن بابویه نزدیک چشمه است و همچنین گور حاجی میرزا صفا که از بلندپایگان مشایخ عرفا بود و در تهران درگذشت و اشرف مشیرالدوله حاج میرزا حسین خان سپهسالار و وزیر امور خارجه آن را بنا کردهاند در پیرامون چشمه علی است.
این شما و این هم تصاویری فوق العاده از چشمه علی:
نوشته همه چیز درباره چشمه علی (شهر ری) + تاریخچه و عکس های تفریحی اولین بار در تهران سوئیت پدیدار شد.